NORNICA
RUDA

Nornica ruda (Myodes glareolus) – gatunek gryzonia z licznie reprezentowanej w Polsce rodziny chomikowatych.

Opis

Jeden z drobniejszych gryzoni nornikowatych występujących w Polsce. Średniej wielkości, o wydłużonym ciele i średnim, słabo owłosionym ogonie, pokrytym pierścieniowatymi łuskami. Długość tułowia do 10 cm, ogona do 5 cm, masa ciała 10,1–38,5 g [3]. Oczy duże, pyszczek lekko zaostrzony z wąsami, uszy duże szerokie, zaokrąglone, cienkie. Nozdrza różowawe, nieowłosione. Charakteryzuje się szarym ubarwieniem sierści futerka grzbietowej strony ciała z odcieniem rudawym, często mocno zaznaczonym. Boki i brzuszna strona ciała jest szara, a ogon zwierzęcia jest dwubarwny.

Charakterystyka

Jest jednym z najpospolitszych euroazjatyckich ssaków żyjących na wolności. Występuje w całej Palearktyce[1][4]. W Polsce występuje na terenie całego kraju.

Preferencje siedliskowe

Gatunek leśny, zamieszkujący głównie lasy liściaste i mieszane z dobrze rozbudowaną warstwą podszytu. Spotykana także w śródpolnych zaroślach i zadrzewionych dolinach rzecznych. W górach występuje aż do górnej granicy kosodrzewiny[3].

Tryb życia

Prowadzi zmierzchowo-nocny tryb życia, ale wychodzi również za dnia w poszukiwaniu pokarmu. Buduje system korytarzy tuż pod powierzchnią ziemi lub w gęstym runie. Dobrze wspina się po pniach i gałęziach drzew. Wije kuliste gniazda z rozdrobnionych roślin i mchów, umieszczone w spróchniałych pniach lub pod ziemią[3].

Pożywienie

Jak większość karczowników żywi się pokarmem mieszanym – wiosną i latem są to liście, zioła, owady, larwy, nasiona, pąki drzew, kora, porosty, a czasem pokarm zwierzęcy. Jesienią i zimą żywi się owocami, nasionami, nadziemnymi częściami roślin zielonych, a także kłączami oraz bezkręgowcami. Na zimę gromadzi zapasy pokarmu, głównie nasion. Przy niedoborze pożywienia żeruje na korze młodych drzew i wówczas jest traktowana jako szkodnik, zwłaszcza w szkółkach leśnych[5]. W razie braku dostatecznej ilości pokarmu ciężarne samice mogą wchłaniać zarodki uzyskując składniki odżywcze. Ciężarna samica nornicy rudej zjada więcej bezkręgowców niż samica nie zaangażowana w rodzicielstwo[potrzebny przypis]. Przeciętna nornica potrzebuje około 25 g świeżej paszy zielonej lub 5 g paszy treściwej, to jest około 15 kcal/dobę. Przeciętne zwierzę tego gatunku może przeżyć bez pokarmu około pięciu dni[potrzebny przypis].

Uzębienie

Siekacze mają kształt dłutowaty, ciągle rosną, a ostrość zachowują dzięki temu, że szkliwo znajduje się jedynie na przedniej ich powierzchni, zęby trzonowe o niskich koronach, z trzema rzędami guzków.

Rozród

Rozród nornic rudych trwa zazwyczaj od kwietnia do października. Ciąża trwa 18–21 dni. W miocie rodzi się od 2 do 8 młodych (zazwyczaj 3–5), które otwierają oczy po 9-10 dniach, odżywiają się mlekiem matki przez 14 dni, a samodzielność uzyskują po trzech tygodniach. Dojrzałość płciową osiągają w wieku 8 – 9 tygodni[3]. Rozmnażanie jest bardzo intensywne – nornica ruda w ciągu jednego roku może wyprowadzić 4 mioty, co daje przeciętnie 20 młodych rocznie.

Wrogowie

Sowy, lis rudy, kuny, tchórz, myszołów zwyczajny, wydra, kot domowy.

Ciekawostki

Nornice rude pojawiają się szczególnie licznie po latach największego, masowego obradzania drzew. Łatwe i nieograniczone zdobywanie pokarmu sprawia, że nornice rozmnażają się również zimą, co doprowadza do bardzo wysokich zagęszczeń wiosną i latem. Takie masowe pojawienia się gryzoni trwa jedynie jeden sezon, a w kolejnych latach, o niewielkim owocowaniu drzew, liczebność nornic załamuje się[6][7].